Sáng tạo là một kỹ năng quan trọng trong cuộc sống và công việc của mỗi người. Sáng tạo giúp bạn tìm ra những giải pháp mới mẻ, đột phá và mang lại giá trị cho bản thân và xã hội. Vậy sáng tạo là gì? Làm thế nào để phát triển khả năng sáng tạo? Bài viết này sẽ giải đáp cho bạn những câu hỏi này, cùng với những lợi ích và thách thức của sự sáng tạo.
Theo nhà tâm lý học nhận thức Robert J. Sternberg, sự sáng tạo có thể được hiểu theo nghĩa rộng là “quá trình tạo ra điều gì vừa mang tính nguyên bản vừa đem lại giá trị”. Sáng tạo nói chung là việc tìm ra những cách thức mới trong giải quyết vấn đề cũng như việc tiếp cận các tình huống thường gặp theo những góc nhìn hoàn toàn mới.
Theo [dpiCENTER], sự sáng tạo có thể được chia thành 4 loại:
Sự sáng tạo trong lĩnh vực nghệ thuật: Là việc tạo ra các sản phẩm mang tính thẩm mỹ cao, phản ánh cái đẹp và cái mới trong cuộc sống.
Sự sáng tạo trong lĩnh vực khoa học: Là việc khám phá ra những kiến thức mới, những nguyên lý mới, những công thức mới trong tự nhiên và xã hội.
Sự sáng tạo trong lĩnh vực công nghệ: Là việc phát minh ra những thiết bị mới, những phương pháp mới, những ứng dụng mới cho các mục đích khác nhau.
Sự sáng tạo trong lĩnh vực xã hội: Là việc đề xuất ra những chính sách mới, những ý kiến mới, những giải pháp mới cho các vấn đề xã hội.
Theo [doc sach hay], người sáng tạo có những đặc điểm sau:
Họ có óc tò mò, luôn muốn khám phá và học hỏi điều mới.
Họ có óc mở, luôn chấp nhận và đón nhận những ý kiến khác biệt.
Họ có óc linh hoạt, luôn biết thích nghi và đổi mới theo hoàn cảnh.
Họ có óc tự tin, luôn tin vào khả năng của bản thân và không sợ thất bại.
Họ có óc kiên trì, luôn nỗ lực và không bỏ cuộc khi gặp khó khăn.
Một trong những cách tốt nhất để phát triển sự sáng tạo ở bất kỳ một lĩnh vực nào là hãy trở thành chuyên gia trong lĩnh vực đó1. Bằng cách gia tăng vốn hiểu biết sâu sắc về một chủ đề cụ thể, khi đối mặt với các những vấn đề khó khăn, bạn có thể đưa ra những giải pháp mang tính đột phá và mới mẻ để giải quyết chúng.
Bạn có thể gia tăng vốn hiểu biết bằng nhiều cách, như đọc sách, xem video, tham gia khóa học, tham dự hội thảo, thực hành thực tế, trao đổi với người có kinh nghiệm…
Tính tò mò là động lực quan trọng để bạn khám phá và học hỏi điều mới. Bạn nên tự khích lệ và tự tạo cho mình cơ hội để tìm hiểu và khám phá những điều mới mẻ xung quanh. Bạn có thể đặt ra những câu hỏi, thử nghiệm những giả thuyết, tìm kiếm những nguồn thông tin đáng tin cậy…
Bạn cũng nên dành thời gian suy ngẫm để nắm bắt năng lực nội tại từ bên trong của mình. Phần thưởng thực sự cho việc dám theo đuổi sự sáng tạo đôi khi không nằm ở đích đến hay thành tựu cuối cùng mà nó nằm ở việc bạn biết tận hưởng niềm vui trong suốt quá trình bạn hành động để đạt được điều đó.
Khi nói đến việc xây dựng các kỹ năng sáng tạo, bạn cần sẵn sàng chấp nhận rủi ro để nâng cao khả năng của mình2. Có thể nhiều lúc những nỗ lực của bạn có thể không dẫn đến thành công ngay trước mắt nhưng những kỹ năng và kinh nghiệm bạn tích lũy được sẽ phát huy tác dụng trong các dự án ở tương lai.
Bạn không nên sợ hãi hay tránh né những rủi ro, mà hãy coi chúng là những cơ hội để bạn phát triển bản thân. Bạn cũng nên biết cách đánh giá và quản lý rủi ro một cách hợp lý, không quá liều lĩnh hay quá thận trọng.